This website is using cookies

We use cookies to ensure that we give you the best experience on our website. If you continue without changing your settings, we'll assume that you are happy to receive all cookies on this website. 

The page of Hvorecký, Michal, Polish Reception

Image of Hvorecký, Michal
Hvorecký, Michal
(1976–)

Reception

<!-- /* Font Definitions */ @font-face {font-family:"Cambria Math"; panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4; mso-font-charset:238; mso-generic-font-family:roman; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:-1610611985 1107304683 0 0 159 0;} @font-face {font-family:Verdana; panose-1:2 11 6 4 3 5 4 4 2 4; mso-font-charset:238; mso-generic-font-family:swiss; mso-font-pitch:variable; mso-font-signature:536871559 0 0 0 415 0;} /* Style Definitions */ p.MsoNormal, li.MsoNormal, div.MsoNormal {mso-style-unhide:no; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman","serif"; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-ansi-language:PL; mso-fareast-language:PL;} h4 {mso-style-unhide:no; mso-style-qformat:yes; mso-style-link:"Címsor 4 Char"; mso-margin-top-alt:auto; margin-right:0cm; mso-margin-bottom-alt:auto; margin-left:0cm; mso-pagination:widow-orphan; mso-outline-level:4; font-size:12.0pt; font-family:"Times New Roman","serif"; mso-ansi-language:PL; mso-fareast-language:PL;} span.Cmsor4Char {mso-style-name:"Címsor 4 Char"; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Címsor 4"; mso-ansi-font-size:12.0pt; mso-bidi-font-size:12.0pt; mso-ansi-language:PL; mso-fareast-language:PL; font-weight:bold;} .MsoChpDefault {mso-style-type:export-only; mso-default-props:yes; font-size:10.0pt; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt;} @page Section1 {size:595.3pt 841.9pt; margin:70.85pt 70.85pt 70.85pt 70.85pt; mso-header-margin:36.0pt; mso-footer-margin:36.0pt; mso-paper-source:0;} div.Section1 {page:Section1;} -->

Michal Hvorecký (rocznik 1976) to cudowne dziecko współczesnej prozy słowackiej. Udanie zadebiutował zbiorem opowiadań "W misji idealnej czystości", mając zaledwie 22 lata.Po trzech latach ogłosił kolejny tom prozy zatytułowany "Łowcy i zbieracze", po którym słowaccy krytycy odetchnęli z ulgą: młody autor z Bratysławy potwierdził swoją pisarską klasę, czyli nie okazał się gwiazdą literacką jednego sezonu.

Polska książka Hvoreckiego gromadzi opowiadania z obu wymienionych tu zbiorów, co wydaje się szczególnie ważne. Autor "W misji idealnej czystości" od początku postawił bowiem na nowoczesną fantastykę, pisząc opowiadania inspirowane cyberpunkiem, choć już w najwcześniejszych tekstach widać, że ciągnie wilka do lasu. Tym lasem jest rzeczywistość, wilkiem zaś pisarz realista. Trzy utwory zamykające polski wybór jego opowiadań w pełni ową przemianę potwierdzają, co z kolei - korzystając z okazji - ośmielam się podsunąć naszym młodym prozaikom jako temat do przemyśleń.

Mamy tu do czynienia z jeszcze jedną, ważniejszą przemianą, ale żeby ją przedstawić, potrzebne będą informacje o tłumaczu. Jest nim rówieśnik Hvoreckiego Marcin Babko, z wykształcenia slawista, z zamiłowania muzyk i ekspert od popkultury, na co dzień dziennikarz katowickiej redakcji "Gazety Wyborczej". Otóż tak jak od dłuższego czasu powątpiewamy w istnienie "bratnich narodów", tak pod żadnym pozorem nie powinniśmy dziwić się fenomenowi "bratnich dusz". To ów fenomen, połączył zapewne słowackiego pisarza i jego polskiego tłumacza. Gdzie zaś szukać motywów przemiany? W tekstach Hvoreckiego, które pokazują, jak to, co "bratnie", przeszło w to, co europejskie, czy raczej światowe, stając się prawdziwie uniwersalnym.

W opowiadaniach wypełniających "Misję" tzw. koloryt lokalny na dobrą sprawę nie dochodzi do głosu. Narratorzy czy bohaterowie tej prozy to po prostu ludzie Zachodu, postaci w sidłach konsumpcjonizmu, niewolnicy nowoczesnych technologii, a te ojczyzny nie mają. Wystarczy przywołać tytułową frazę ("misja idealnej czystości") - to oczywiście slogan reklamowy, niemal cytat z rzeczywistości. Mamy tu do czynienia ze światem doskonale znanym zarówno nam, jak i wszystkim społeczeństwom doświadczającym piekła rynku i konsumpcji. Polski czytelnik prozy Hvoreckiego błyskawicznie spostrzega, iż świat odmalowany w tych opowiadaniach jest, niestety, jego światem, a więc rzeczywistością globalną w najgorszym znaczeniu tego słowa. Wszystko to zdaje się obserwować i zjadliwie komentować wychowanek MTV, młodzieniec ukształtowany przez anglo-amerykańską kulturę masową, ktoś tyleż zafascynowany gadżetami i wmówieniami współczesności, co autentycznie nimi przerażony.

Mimo że konstatacja, która brzmi "świat nam się skurczył", dawno stała się truizmem, warto niekiedy, sięgając po prozę w przekładach, samemu odkryć, na czym to polega. Kiedy czyta się opowiadanie tytułowe bądź utwór "Pierwsze zwycięstwo supermarketów", zjawisko, o którym tu mowa, widać jak na dłoni. Nie wspominając oczywiście o historiach, których miejscem akcji jest przestrzeń bliżej nieokreślona względnie konkretna i kosmopolityczna zarazem. Siłą pisarstwa Hvoreckiego jest właśnie to, że autor płynnie przemieszcza się nie tylko między gatunkami i konwencjami literackimi, lecz także potrafi diametralnie zmienić charakter i nastrój swoich opowiadań. Ku zdumieniu czytelnika Hvorecký przywdziewa na przykład kostium pisarza społecznej czy wręcz politycznej troski. Tak mają się sprawy w opowiadaniu "Dzieci pomyślnych adaptacji", przejmującej opowieści o rumuńskich dzieciakach, których rodzice szukają lepszego życia w dzisiejszym Berlinie. Trudno się dziwić, że w Słowacji z pisarstwem Michala Hvoreckiego wiąże się naprawdę duże nadzieje

(Dariusz Nowacki, Gazeta Wyborcza, 
2002-08-18)

Literature ::
Translation ::

minimap