Pišťanek, Peter: Towarzysz bozonca, idealna siła robocza (Súdruh Bozonča – Ideálna pracovná sila in Polish)

Pred odchodom do práce, pri rozlúčke so svojimi najbližšími, má súdruh Bozonča najlepšiu príležitosť vždy znova si uvedomiť a predsavziať, že pri robote bude opatrný a obozretný, aby sa mohol zdravý a spokojný vrátiť.
Do zamestnania odchádza oddýchnutý a príjemne naladený. Na široko usmiatych perách mu vždy pohráva rezká pesnička. Jasné oči v prostej, dobráckej tvári mu žiaria. Je teplo oblečený a dosýta najedený. Berie si so sebou len to, čo potrebúje počas výkonu svojho povolania. Súdruh Bozonča je povolaním roztáčač vo veľkom chemickom kombináte.
Do práce prichádza medzi prvými, ak nie vôbec prvý. Preto si vždy stihne v poštovom novinovom stánku pri fabrickej bráne kúpiť noviny. Najradšej číta Prácu a Šport.
Futbal sa súdruhovi Bozončovi páči, zabáva ho, ale nikdy to s ním nepreháňa. Je fanúšikom mužstva Inter Slovnaft ZŤS Bratislava. Občas v nedeľu si oblečie pulóver a sako, namastí si vlasy a vyberie sa na Pasienky na futbal.
Do práce i z práce súdruh Bozonča vždy využíva najkratšiu, no pritom najbezpečnejšiu cestu. Kým používal verejný dopravný prostriedok (vlak, autobus, električku), prišiel na stanicu včas. Často si privstal i o hodinu-dve a potom odhodlane sedel v studenej čakárni. Nikdy nenaskakoval na idúce vozidlo. Počas prepravy sa správal tak, ako sa na uvedomelého občana patrí. Po pätnástich rokoch trpezlivého čakania súdruh Bozonča konečne dostal podnikový byt v blízkosti chemického kombinátu a začal používať vlastný dopravný prostriedok, bicykel.
Súdruh Bozonča jazdí na svojom bicykli opatrne, najmä v zákrutách a na križovatkách. Je ohľaduplný k ostatným účastníkom cestnej premávky. Pred každou jazdou si na pravú nohavicu založí štipec, aby sa mu nedostala do naolejovanej reťaze a aby tak nezavinil dopravnú.nehodu.
Svoj bicykel súdruh Bozonča udržiava v poriadku. Pravidelne ho čistí a olejuje. Pneumatiky dofúkava dennodenne. Pri návrate z popoludňajšej zmeny zapne dynamo a svieti si na cestu. Pochopiteľne, prispôsobí tomu aj rýchlosť jazdy, i keď treba dodať, že nikdy nejazdieva vermi rýchło.
Súdruh Bozonča vie, že osobná čistota je znakom uvedomelého, a teda i kultúrneho človeka. Preto udržiava svoj pracovný odev i obuv stále v poriadku a čistote. Pravidelne ich ošetruje. Čistenie a opravy osobných pracovných ochranných prostriedkov mal zabezpečovať podnik, chemický kombinát, ale zodpovední pracovníci sa na to vysrali. Súdruh Bozonča si napľul do dlaní a pustil sa do toho sám.
Pred jedlom a po použití záchoda si súdruh Bozonča umyje ruky i tvár. Po práci neraz celé telo. Keďže z práce odchádza bicyklom, nepokladá sprchovanie v robote na rozdiel od svojich spolupracovníkov za zbytočné. V každom prípade sa nezačierni od padajúceho popolčeka toľko ako ostatní, ktorí vzdialenosť medzi dielňou a vrátnicou merajú pešo.
Chrup si súdruh Bozonča udržuje v čistote a poriadku. Zuby si čistí pravidelne, a aj preto ho nikdy neboleli. Zubov má dvadsaťosem; zuby múdrosti mu nikdy nenarástli. Keďže sa mu to zdá nenormálne, zatajuje túto skutočnosť pred všetkými.
Súdruh Bozonča sa nikdy nečistí benzínom či syntetickým rozpúšťadlom. Pokladá to za veľmi nebezpečné. Vždy sa bál rakoviny. Preto vždy, keď sa v práci nadýchne výparov kyseliny sírovej, neodkladne vypije 1 dcl mlieka. Denne takto skonzumuje aj dva-tri litre chutného a zdravého mlieka priamo z igelitového vrecka. Má dobrý pocit, že na rozdiel od svojich apatických kolegov robí niečo pre utužovanie svojho zdravia.
Z toho istého dôvodu súdruh Bozonča ani nefajčí. Takisto sa vyhýba zafajčenému prostrediu. Často mal možnosť overiť si, že čuchové bunky zničené nikotínom a dechtom z cigariet nie sú schopné včas zareagovať napríklad na únik kysličníka arzenitého, kyanovodíka či ortuťových pár, ku ktorému dochádza niekoľkokrát za deň, a nevarujú teda svojho majiteľa, že si treba nasadiť dýchací prístroj či plynovú masku. Neraz sa stalo, že súdruh Bozonča už dávno pokojne sedel s plynovou maskou na tvári v predpísanej polohe (t.j. chrbtom k predpokladanému epicentru možného výbuchu a s hlavou medzi nohami), kým jeho spolupracovníci sa váľali po dlážke a dokrútení ani hady lapali po dychu.
V hygienických zariadeniach (umyvárňach, sprchárňach, záchodoch a podobne) udržiava súdruh Bozonča poriadok a čistotu. Nepoškodzuje tieto dôležité zariadenia závodu. Sú predsa určené na ochranu jeho zdravia a zdravia jeho spolupracovníkov. Takisto mu nie je neznáme, že čistota a poriadok na pracovisku sú dôležitým predpokladom bezpečnej, bezrizikovej práce. Dbá o to, aby dielňa, v ktorej pracuje, dokumentovala jeho kultúrnu úroveň. Uvedomelo skrášľuje svoje pracovisko, aby bolo prostredím, v ktorom by sa ešte lepšie, príjemnejšie, ale aj bezpečnejšie pracovalo. Prv než súdruh Bozonča pracovisko opustí, dá ho do dokonalého poriadku. Osobné ochranné pracovné prostriedky súdruh Bozonča používa vždy a všade, kde sú predpísané a kde ho majú chrániť pred úrazom a chorobou z povolania. Starostlivo s nimi zaobchádza. Uvedomuje si, že už mnohým ochránili zdravie, ba dokonca i život. No a ten je, ako sa vraví, tým najcennejším, čo máme.
Pri práci najprv rozmýšľa a potom koná. Celú svoju pozornosť sústreďuje na vykonávanú prácu. Nikdy sa nedá nikým a ničím vyrušiť. Spolupracovníci ho dobrácky prezývajú „robot Emil”.

Przed wyjściem do pracy, gdy żegna się ze swoimi najbliższymi, towarzysz Bozonča ma najlepszą okazję na nowo uświadomić sobie i postanowić, že w pracy będzie ostrożny i przezorny, żeby mógł wrócić zdrowy i zadowolony.
Do pracy odchodzi wypoczęty i miło usposobiony. Na szeroko uśmiechniętych ustach zawsze brzmi skoczna piosenka. Jasne oczy żarzą się na prostej, dobrodusznej twarzy. Jest ciepło ubrany i najedzony do syta. Zabiera ze sobą tylko to, co potrzebuje w czasie wykonywania swojego zawodu. Towarzysz Bozonča pracuje jako robotnik w wielkim kombinacie chemicznym.
Do pracy przychodzi jako jeden z pierwszych, ale nie w ogóle pierwszy. Dlatego zawsze zdąży w kiosku w bramie fabrycznej kupić gazetę. Najchętniej czyta „Pracę” i „Sport”.
Towarzyszowi Bozončy podoba się piłka nożna, bawi go, ale nigdy z nią nie przesadza. Jest kibicem drużyny Inter Slovnaft ZŤS Bratislava. Czasem w niedzielę wystroi się, ubierze sweter i marynarkę, natłuści włosy i wybierze się na Pasienky na mecz.
Idąc do pracy i z pracy, towarzysz Bozonča zawsze korzysta z najkrótszej, ale i najbezpieczniejszej drogi. Dopóki korzystał z publicznych środków komunikacji (pociąg, autobus, tramwaj), przychodził na przystanek w porę. Czasami wstawał nawet o godzinę – dwie wcześniej, a potem uparcie siedział w zimnej poczekalni. Nigdy nie wskakiwał do jadącego pojazdu. Podczas jazdy zachovwywał się tak, jak na uświadomionego obywatela przystało. Po piętnastu latach cierpliwego czekania towarzysz Bozonča nareszcie otrzymał mieszkanie służbowe w pobliżu kombinatu chemicznego i zaczął korzystać z własnego środka transportu – roweru. Towarzysz Bozonča jeździ na swoim rowerze ostrożnie, zwłaszcza na zakrętach i skrzyżowaniach. Jest uważny w stosunku do innych uczestników ruchu ulicznego. Przed każdą jazdą na prawą nogawkę zakłada sobie klamerkę, żeby się nie dostała do nasmarowanego łańcucha i żeby przez to nie spowodował wypadku.
Swój rower towarzysz Bozonča utrzymuje w porządku. Regularnie go czyści i smaruje. Koła pompuje codziennie. Wracając z popołudniowej zmiany włącza dynamo i świeci sobie na drogę. Oczywiście dostosowujé do tego prędkość, a trzeba dodać, že nigdy nie jeździ szybko.
Towarzysz Bozonča wie, że higiena osobista jest cechą uświadomionego, a więc i kulturalnego człowieka. Dlatego też stale utrzymuje w porządku i czystości swoje ubranie i obuwie robocze. Regularnie o nie dba. Czyszczenie i naprawę odzieży ochronnej miało zabezpieczyć przedsiębiorstwo – kombinat chemiczny, ale odpowiedzialni za to pracownicy mają to w dupie. Towarzysz Bozonča splunął w dłonie i wziął się za to sam.
Przed jedzeniem i po skorzystaniu z ubikacji myje ręce i twarz. Po pracy nieraz i całe ciało. Ponieważ z pracy odjeżdża na rowerze, nie uważa prysznica po pracy, w przeciwieństwie do swoich współpracowników, za zbędny. W każdym przypadku nie ubrudzi się od spadającego pyłu tak jak inni, którzy odległość między warsztatem a portiernią przemierzają pieszo.
Uzębienie towarzysz Bozonča utrzymuje w czystości i porządku. Zęby myje regularnie i dlatego nigdy go nie bolały. Zębów ma dwadzieścia osiem, zęby mądrości nigdy mu nie wyrosły. Ponieważ wydaje się mu to nienormalne, zataja ten fakt przed wszystkimi. Nigdy nie czyści się benzyną czy rozpuszczalnikiem syntetycznym. Uważa to za bardzo niebezpieczne. Zawsze się bał raka. Dlatego zawsze, gdy w pracy nawdycha się oparów kwasu siarkowego, natychmiast wypija pół szklanki mleka. Dziennie w ten sposób konsumuje aż dwa – trzy litry zdrowego mleka prosto z woreczka. Ma poczucie, że w przeciwieństwie do swoich apatycznych kolegów, robi coś dla hartowania swojego zdrowia.
Z tego samego powodu towarzysz Bozonča nie pali. Tak samo unika zadymionych miejsc. Często miał okazję sprawdzić, że zmysł węchu zniszczony nikotyną i smołą z papierosów nie jest zdolny w porę zareagować na przykład na ulatnianie się trójtlenku arsenu, cyjanowodoru czy oparów rtęci, do których dochodzi wiele razy w ciągu dnia, i nie ostrzega swojego właściciela, że trzeba nałożyć aparat tlenowy czy maskę przeciwgazową. Nieraz się stało, że towarzysz Bozonča już od dawna spokojnie siedział z maską przeciwgazową na twarzy w przepisowej pozycji (tj. plecami w stronę przypuszczalnego epicentrum możliwego wybuchu), podczas gdy jego współpracownicy wywracali się na podłodze i wili się niczym węże, łapiąc ustami powietrze.
W pomieszczeniach sanitarnych (umywalniach, prysznicach, ubikacjach i tym podobne) towarzysz Bozonča utrzymuje porządek i_, czystość. Nie niszczy tych ważnych urządzeń zakładowych. Są przecież przeznaczone do ochrony jego zdrowia i zdrowia jego współpracowników. Tak samo nie jest mu nieznane, že czystość i porządek w miejscu pracy są istotnym warunkiem bezpiecznej pracy. Dba o to, żeby warsztat, w którym pracuje, dokumentował jego poziom kultury. Świadomie upiększa swoje miejsce pracy, żeby było otoczeniem, w którym by się jeszcze lepiej, przyjemniej, ale też bezpieczniej pracowało. Zanim towarzysz Bozonča opuści miejsce pracy, najpierw doprowadza je do idealnego porządku. Osobistych środów ochronnych towarzysz Bozonča używa zawsze i wszędzie, gdzie jest to zalecane i gdzie mają go chronić przed wypadkiem i chorobą zawodową. Troskliwie się z nimi obchodzi. Jest świadomy tego, że już wielu osobom uratowały zdrowie, a nawet życie. A ono jest przecież, jak się to mówi, najcenniejszym co mamy.
Pracując najpierw myśli, potem działa. Całą swoją uwagę koncentruje na wykonywanej pracy. Nigdy nie pozwala, żeby ktoś lub coś mu przeszkodziło. Współpracownicy życzliwie przezywają go Robot Emil.